Erwin Scherfer
„Fizjoterapia bazująca na dowodach: szansa i wyzwanie”

    Wyzwanie polega na tym, że EBP zachęca do rygorystycznego badania efektywności i skuteczności wszystkich interwencji aplikowanych przez lekarzy, fizjoterapeutów i innych pracowników służby zdrowia. Szansa leży w wejściu w proces ciągłej poprawy rozumowania klinicznego i dostarczanych usług. EBP sugeruje zmiany na co najmniej dwóch poziomach. Po pierwsze, wymaga dokładnych metodologicznie badań naukowych, poświęconych skuteczności i efektywności podejmowanych działań, w celu rozwijania bazy dowodów. Ta baza dowodów powinna obejmować kilka obszarów:
• efektywność i skuteczność podejścia terapeutycznego, dawki, częstość, czas trwania…
• rzetelność i wiarygodność testów oraz ocen wykorzystywanych dla prognozowania, diagnostyki i pomiaru rezultatów usprawniania
• związków pomiędzy kosztami i rezultatami (ocena technologii medycznych)

    Po drugie, EBP wymaga przeniesienia tych wyników do praktyki klinicznej, do podejmowania decyzji klinicznych. Wytyczne bazujące na dowodach istnieją, by wspomagać ten proces. Bazując na- znów metodologicznie dokładnym- przeglądzie publikowanych badań, rekomendują zabiegi lub procedury diagnostyczne. Jakkolwiek, wytyczne bazujące na dowodach pozostawiają miejsce dla indywidualnego podejmowania decyzji.
EBP nie jest stanem, który może zostać osiągnięty i utrzymany, jak stopień lub tytuł akademicki.
Jest raczej:
a) stanowiskiem
b) metodą postępowania z ciągle rosnącą liczbą publikowanych badań naukowych
c) toczącym się procesem z przesuwającym się punktem docelowym (co jest spowodowane tym, że badania naukowe mają tendencję do obalania wcześniejszych doniesień oraz faktem, iż rozwijają się także metody badań naukowych)

    Istnieje także rzecz związana z EBP, która jest często mylona z EBP, lecz powinna być przedstawiana jako coś podobnego, acz odmiennego: bazujące na dowodach zachowanie nabywcze (Evidence based purchasing behavior). Firmy oferujące ubezpieczenia zdrowotne, instytucje państwowe, lub ludzie opłacający prywatnie usługi medyczne coraz częściej wymagają dowodów skuteczności działań lub opieki, za którą płacą. Chcą wiedzieć, czy rezultaty uzasadniają koszty poniesione, na drodze osiągania tych rezultatów . Upraszczając pytają: czy rezultat jest wart poniesionych kosztów? To może prowadzić do dwojakich sytuacji: nowe procedury, które dotąd nie były finansowane, zaczynają być , a procedury i działania tradycyjne przestają być finansowane.
Innym, niepożądanym efektem ubocznym EBP jest określona „deprofesjonalizacja”. W dzisiejszym świecie internetu i jakości baz danych takich jak: pubmed plus lub PEDro, nie jest konieczne bycie z wykształcenia lekarzem (lub fizjoterapeutą) by dowiedzieć się, jaka interwencja terapeutyczna dla określonego rozpoznania jest prawdopodobnie najlepsza. Wytyczne zawierają streszczenia napisane “prostym” językiem. Streszczenia te powinny być skonstruowane w ten sposób, by prawidłowo rozwijający się 12-latek mógł je zrozumieć.
Dziś ekspert nie może już uważać się za bezspornego, niezbitego eksperta. Praktycznie każdy pacjent z dostępem do Internetu (i znajomością języka angielskiego) może sprawdzić, czy jego lub jej lekarz (fizjoterapeuta) robi to, co powinien. EBP nie jest ukrytym zaułkiem.
Powinniśmy ćwiczyć praktykowanie EBP; po pierwsze jako wewnętrzną postawę, jako gotowość do ciągłego monitorowania tego, co robimy dla naszych pacjentów. Powinniśmy porzucić terapie bazujące na sławnych nazwiskach. Zamiast nich powinniśmy starać się ciągle poprawiać afektywność i skuteczność naszych działań, które na pierwszym miejscu powinny stawiać perspektywy i preferencje pacjentów. EBP jest dużym wyzwaniem, ale jednynym, które miejmy nadzieję poprowadzi nas do lepszych działań i dostarczy lepszych powodów do działań naszym pacjentom.